هواگیری موتورخانه یکی از مهم ترین اقداماتی است که باید برای عملکرد صحیح و کارایی دقیق این سیستم‌ها انجام دهید. در واقع هوا گرفتن یکی از شایع‌ترین و مهمترین مشکلات و آسیب‌هایی است که در موتورخانه به وجود می‌آید. پس باید در فصل زمستان و در هنگام راه اندازی به هواگیری از آن اقدام کنید. برای انجام این کار می‌توانید به شرکت‌ها و مجموعه‌هایی مراجعه کنید که فعالیت‌های مربوط به تعمیرات موتورخانه و یا سرویس‌های دوره ای این تجهیزات را انجام می‌دهند. در این صورت به نتیجه مطلوب و مد نظر خود دست پیدا خواهید کرد.
در این مقاله به ارائه مطالبی درباره هوا گرفتن موتورخانه و علل و علائم ایجاد این رویداد خواهیم پرداخت و انواع هواگیری موتورخانه و نحوه انجام این کار را مرور و بررسی خواهیم کرد. پس اگر شما هم به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید با ما همراه باشید.
اگر به خدمات هواگیری موتورخانه نیاز دارید، تماس بگیرید
بررسی علت های هوا گرفتن موتورخانه
یکی از مهم ترین علت‌های هوا گرفتن موتورخانه خروج آب از سیستم حرارت مرکزی است. در این شرایط هوا به جای آب در سیستم جای می‌گیرد. همان‌طور که می‌دانید سیستم‌های حرارت مرکزی از منبع انبساط به وجود آمده اند و این منابع دارای انشعاب آب شهر هستند تا به تغذیه سیستم اقدام کرده و کسری آب ناشی از بخار شدن و یا نشتی‌ها را جبران کنند.
در شرایطی که شیر تغذیه ورودی آب به این منبع بسته باشد و آب با نشتی مواجه شود، امکان هواگیری موتورخانه هم وجود خواهد داشت. علت دیگر هواگیری موتورخانه بروز فعل و انفعالات شیمیایی میان فلزات و آب است. در این شرایط پدیده‌ای به نام زنگ زدگی اتفاق خواهد افتاد و یا خوردگی ایجاد می‌شود.
این دو عامل نیز گازهای محلول در آب تولید کرده و گازهای زیادی انباشته خواهند شد. به همین دلیل موتورخانه هوا می‌گیرد. حتی در مواقعی که در سیستم حرارت مرکزی از چند فلز غیر همجنس استفاده شده و این فلزات با آب در تماس قرار می‌گیرند، هم فعل و انفعالات شیمیایی صورت پذیرفته و گاز ایجاد خواهد شد.
علت دیگر هوا گرفتن موتورخانه‌ها استفاده از منابع انبساط بسته بالشتکی است. منابعی که کمک می‌کنند تا هوا به سیستم حرارت مرکزی وارد شده و هواگیری موتورخانه اتفاق بیفتد. لازم است بدانید که در منابع انبساط بسته بالشتکی، آب می‌تواند با هوا و یا گاز ازت به شکل مستقیم در ارتباط قرار بگیرد.
به همین دلیل مقداری از این گازها امکان حل شدن در آب را دارند و لذا موتورخانه با پدیده هوا گرفتگی مواجه می‌شود و به خدمات هواگیری موتورخانه نیاز است. پس بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید استفاده از منابع انبساط بسته و یا دیافراگمی و تیوبی به جای منابع بالشتکی است.
علت دیگر هوا گرفتن یک موتورخانه لوله کشی‌های نا صحیح و بدون دقت کافی است. در بسیاری از موارد پمپ‌های سیرکولاتور به شکل ناصحیحی انتخاب شده و مورد نصب و بهره برداری قرار می‌گیرند. در چنین شرایطی کارکرد صحیح سیستم با اشکال جدی مواجه شده و یا اختلالاتی در حرکت آب به وجود می‌آید.
پس این امکان وجود دارد که آب گرم به برخی از نقاط ساختمان نرسیده و یا وسایل توزیع کننده حرارت را تحت تاثیر قرار دهد و رادیاتورها همچنان سرد باقی بمانند. هوا گرفتن به اختلال در کارکرد پمپ‌های سیرکولاتور نیز منجر می‌گردد. پس باید هوای موجود در این سیستم‌ها به طرز صحیح تخلیه شده تا هواگیری موتورخانه انجام گیرد.
علائم نیاز به هواگیری موتورخانه
وجود چند نشانه و یا علامت به شما اثبات می‌کند که زمان هواگیری موتورخانه فرا رسیده است. یکی از مهمترین این موارد موقعیتی است که سیستم گرمایشی شما روشن بوده اما با این حال شوفاژها از گرمای کافی و مطلوب برخوردار نیستند.
در برخی از مواقع نیز بخشی از شوفاژ گرم شده و قسمت‌های دیگر آن همچنان سرد هستند. در هر موقعیتی که پس از گذشته مدت زمانی خاص نیاز به استفاده از شوفاژ دارید باید آن را هواگیری کنید. موارد ذکر شده از علائم نیاز به هواگیری موتورخانه و هواگیری شوفاژ می باشد.
انواع هواگیری موتورخانه
در حال حاضر شرکت‌های تاسیساتی و فنی و تعمیرکاران متخصص از دو روش اصلی برای هواگیری موتورخانه استفاده کرده و این عملیات را با روش‌های اتوماتیک و یا دستی به سرانجام می‌رسانند.
در هواگیری موتورخانه به روش اتوماتیک از یک شیر هواگیری که به آن شیر اروت نیز گفته می‌شود استفاده می‌کنند. این تجهیزات به گونه‌ای طراحی و تولید شده و مکانیزم و نحوه عملکرد آن‌ها به نحوی است که می‌توانند با استفاده از سوپاپ، هوا را از سیال یعنی آب داغ گرفته و آن را به بیرون منبع انتقال دهند.
در واقع این شیر قادر است به شکلی کاملاً اتوماتیک در هر موقعیتی که وجود هوا را در سیستم تشخیص می‌دهد آن را تخلیه کند.
در حالی که در روش هواگیری موتورخانه به شیوه دستی، تمامی مراحل این کار توسط یک فرد متخصص انجام می‌شود. برای از بین بردن هوایی که در داخل منبع دوجداره محبوس شده به روش دستی باید چند مرحله را به ترتیب پشت سر بگذارید.
در اولین گام این فرایند باید شیری را که در بخش بالایی منبع دوجداره واقع شده را باز کنید. پس از باز کردن شیر اجازه دهید تا هوای موجود در سیستم به طور کامل تخلیه شود. بهتر است تا موقعیتی که آب با فشار زیادی از منبع خارج می‌شود صبر کرده و اجازه دهید تا جریان آب به طور کامل ثابت شود و با فشاری کاملاً یکنواخت از منبع خارج گردد.
بعد از اجرای این مراحل باید دوباره شیر بسته شود. لازم است به این نکته دقت داشته باشید که هواگیری موتورخانه به صورت دستی کاملاً موقتی بوده و لذا پس از گذشت یک دوره زمانی خاص باید دوباره سیستم را هواگیری کنید. این روش را باید به شکل دوره‌ای و به صورت مرتب مثلاً بازه زمانی شش ماهه انجام دهید.
در غیر این صورت سیستم عملکرد صحیح و بازدهی خود را از دست خواهد داد. از سوی دیگر این روش با مخاطراتی همراهی می‌کند. چرا که طی آن، آب داغ جمع شده درون سیستم با فشار بسیار بالایی از آن خارج می‌گردد.
پس بهتر است افراد بی تجربه و ناشی این عملیات را انجام نداده و آن را به دست متخصصین و سرویس کاران حرفه‌ای بسپارند. همچنین اگر تمایل دارید هواگیری موتورخانه را به صورت دستی انجام دهید باید پیش از شروع کار تمامی اتصالات موجود در موتورخانه و لوله‌های آن را مورد ارزیابی دقیق قرار دهید.
نحوه هواگیری شوفاژ موتورخانه
هواگیری شوفاژ موتورخانه در چند مرحله انجام می‌شود. در ابتدای هواگیری موتورخانه بهتر است کل سیستم را قطع کرده و یا خاموش کنید. به ویژه ساختمان‌هایی که دارای سیستم موتورخانه مرکزی هستند. پس از این کار تمامی رادیاتورها را هواگیری نمایید.
بهترین راهکار این است که این مراحل را به ترتیب انجام داده و بر اساس مسیر لوله کشی شوفاژ‌های خانه پیش بروید. همان‌طور که می‌دانید در بیشتر رادیاتورهای شوفاژ شیر مخصوص هواگیری و یا پیچ آن در بخش بالا واقع شده و در سمت راست می‌توانید آن را مشاهده کنید.
این شیرها دارای یک کلید خاص هم هستند. پس می‌توانید با باز کردن و یا بستن آن‌ها به هواگیری سیستم اقدام نمایید. در این شرایط باید کلید را روی شیر تنظیم نموده و سپس با حرکتی بسیار آرام و برخلاف عقربه‌های ساعت بچرخانید.
در صورتی که مراحل انجام این کار را به درستی طی کرده باشید و کلید را هم به طرز صحیحی به گردش درآورید، پس از خارج شدن هوای فشرده شده از درون سیستم، صدایی مشابه با صدای هیس به گوشتان خواهد خورد. پس اجازه دهید تا تمامی هوا از رادیاتورها خارج شود.
بعد از اتمام هوای درون سیستم اندکی آب نیز از آن خارج خواهد شد. بعد از اطمینان از اتمام این عملیات باید کلید را دوباره در جهت حرکت عقربه‌ها به چرخش درآورید تا به طور کامل بسته شود. پس از اجرای این مراحل هواگیری موتورخانه، سیستم گرمایش مرکزی را روشن کرده و صبر کنید تا رادیاتورها هم به میزان کافی گرم شوند.
این مدت زمان باید چیزی در حدود نیم ساعت طول بکشد. بعد از طی شدن این زمان باید تمامی رادیاتورها روشن شوند. اگر برخی از این تجهیزات هنوز به طور کامل گرم نشده و یا تنها بخش‌های بالایی آن‌ها از گرمای کافی برخوردار است، نیاز به هواگیری موتورخانه مجدد دارند. پس دوباره این کار را انجام دهید.
با این حال و با وجود طی شدن این مراحل اگر هنوز هم احساس می‌کنید که مشکلی در سیستم شما وجود دارد بهتر است از یک متخصص تاسیسات کمک گرفته و با او مشورت کنید.
هواگیری منبع دوجداره موتورخانه
مراحل هواگیری منبع دوجداره نیز مانند ترتیب هواگیری شوفاژ اهمیت بسیار زیادی دارد. این کار هم باید حتماً توسط یک مجموعه فنی معتبر و با کمک سرویس کاران و تعمیرکاران متخصص و با تجربه انجام شود.
چرا که همان طور که می‌دانید هواگیری منبع دوجداره موتورخانه نقش قابل توجهی در گرم کردن ساختمان داشته و در واقع منبع اصلی تولید گرما در موتورخانه‌ها است. این منبع در برخی از مواقع دچار هوا گرفتگی شده و لذا عملکرد موتورخانه نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
به این نکته توجه داشته باشید که اگر فشار آب بالا برود و به نقطه جوش برسد، مقدار گازهایی که جذب می‌کند نیز افزایش پیدا می‌کند. این گازها پیش از آنکه در آب حل شوند هیچ حجمی ندارند. اما به محض حل شدن در آب دارای حجم هم خواهند بود و به شکل حباب در خواهند آمد.
در این مواقع برای اینکه آب بتواند تعادل خود را به دست آورد به جذب حباب‌ها دست خواهد زد. به همین دلیل حباب‌ها در مسیر لوله‌ها جای گرفته و گرمایش ساختمان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. لازم است بدانید که گازهای وارد شده به سیستم گرمایش مرکزی، اکسیژن و یا نیتروژن هستند که می‌توانند از طریق نشتی‌ها، منابع انبساط و یا در نقاط اتصال به منبع دوجداره وارد شوند.
گاز نیتروژن پس از وارد شدن به این سیستم می‌تواند در شوفاژها و یا موتورخانه نویزهایی را به وجود آورد. در حالی که اکسیژن به دلیل واکنش با قطعات درونی موتورخانه به خوردگی آن‌ها منجر خواهد شد. از سوی دیگر این گاز می‌تواند عملکرد اجزا را نیز تحت تاثیر قرار داده و کارایی و یا راندمان سیستم را پایین آورد.
در چنین شرایطی منبع دوجداره دچار هوا گرفتگی شده است. هواگیری منبع دوجداره موتورخانه چندین مزیت عمده دارد. یکی از مهم ترین این مزایا این است که چنین اقداماتی باعث می‌شود تا سر و صدای موتورخانه کاهش قابل توجهی پیدا کند.
اجرای این فرایند توسط متخصصین و سرویس کاران کاربلد و مجموعه‌های خبره و معتبر کمک می‌کند تا بازدهی و کارایی سیستم موتورخانه با افزایش مواجه شده و انتقال گرما به بهترین نحو ممکن صورت پذیرد. هواگیری این سیستم نقش بسیار مهمی هم در عملکرد صحیح موتورخانه داشته و از آسیب دیدگی آن جلوگیری به عمل می‌آورد.
اگر هواگیری موتورخانه به موقع مناسب و توسط متخصصین انجام شود می‌توانید از مسدود شدن مسیرهای آب گرم پیشگیری کنید. بسیاری از افراد در همان ابتدای کار و در زمان نصب و بهره‌برداری از منبع دوجداره موتورخانه از هواگیر استفاده می‌کنند تا به هوا زدایی اتوماتیک از سیستم دست بزند.
شما هم می‌توانید از این راهکار استفاده کنید. در این صورت از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری کرده‌اید. مشکلاتی از قبیل کثیف شدن مسیرهای ارتباطی با شوفاژ و ... حتی اگر سیستم شما قدیمی شده نیز نگران نباشید.
چراکه می‌توانید برای آن از هواگیر استفاده کنید. در این صورت مشکلات مربوط به حباب‌های هوا را از بین خواهید برد و خیالتان آسوده است که از بروز مشکلات آتی برکنار خواهید ماند. با این حال در چنین وضعیتی مشکلات پیش از نصب هواگیر همچنان باقی هستند.
هواگیری منبع دوجداره موتورخانه از حساسیت بسیار بالایی بهره برده و نیاز به دقت خاصی هم دارد. پس اگر آمادگی و تجربه کافی در زمینه هواگیری موتورخانه ندارید بهتر است خودتان چنین کاری را انجام ندهید. چرا که امکان سوختگی شدید وجود دارد.
هواگیری منبع انبساط موتورخانه
هواگیری منبع انبساط موتورخانه را می‌توان یکی از مهم ترین اقدامات و خدماتی به شمار آورد که توسط شرکت‌ها و مجموعه‌های فنی و سرویس کاران حرفه‌ای در سراسر کشور انجام می‌شود.
همان طور که می‌دانید این منبع یکی از مهم ترین بخش‌های موتورخانه بوده و تانکری است که می‌تواند به تنظیم و کنترل فشار آب ناشی از آب گرم شده در سیستم حرارتی دست بزند. از سوی دیگر قادر است با ذخیره سازی آب گرم درون تانکر کمبودهای آب در شبکه آبرسانی را جبران نماید.
منبع انبساط عملکرد ساده‌ای هم دارد. همان‌طور که می‌دانید با افزایش دمای آب فشار آن هم افزایش پیدا می‌کند. به این ترتیب حجم بیشتری را به اشغال خود در خواهد آورد. این تغییرات فیزیکی در اصطلاح انبساط حرارتی نام گرفته‌اند.
در یک سیستم گرمایشی و در مواقعی که آبگرمکن شروع به کار می‌کند دمای آب و فشار آن هم به مرور زمان با افزایش روبرو می‌شود. همین عامل نیز کمک می‌کند تا حجم آب به شکل ناگهانی بالا برود. این افزایش حجم ناگهانی ممکن است فشار زیادی را به مخزن آبگرمکن و یا کل سیستم لوله کشی موتورخانه ساختمان وارد کند.
در این شرایط لوله‌ها دچار ترکیدگی خواهند شد و یا حتی احتمال انفجار موتورخانه هم وجود دارد. دمای بیش از اندازه آب همچنین ممکن است به سوختگی و یا سوزانندگی منجر گردد. به همین دلیل از منبع انبساط در سیستم‌های گرمایشی استفاده می‌کنند تا از بروز چنین آسیب‌ها و مشکلاتی پیشگیری به عمل آورند.
بسیاری از افرادی که تمایل به هواگیری منبع انبساط موتورخانه دارند مزایای نصب و بهره‌برداری از این سیستم‌ها را نمی‌شناسند که از مهم ترین این مزایا می‌توان به افزایش عمر و دوام بیشتر سیستم گرمایش اشاره کرد و یا کاهش خطرات ناشی از فشار آب بالا را نام برد که به آن اشاره کردیم.
با نصب منبع انبساط، سیستم گرمایشی این امکان را به دست می‌آورد که در یک بازه زمانی کوتاه بدون اینکه انرژی بیشتری را صرف نماید آب گرم مورد نیاز با دمای مناسب و مطلوب را فراهم سازد و یا خسارات ناشی از مشکلات و آسیب‌های سیستم گرمایشی را کاهش دهد.
با استفاده از منبع انبساط میزان تعمیرات کل سیستم نیز کاهش خواهد یافت. پیش از آغاز به کار هواگیری منبع انبساط موتورخانه بهتر است با انواع این تجهیزات نیز آشنا شوید. به طور کلی منبع انبساط را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد که عبارتند از: منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته.
منبع انبساط باز به منبع و یا مخزنی گفته می‌شود که باید حتماً در محیط باز نصب شده و مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. در حالت معمول این منابع را بر روی پشت بام‌ها نصب می‌کنند. چراکه اولاً باید در ارتفاع بالاتر از دیگر تجهیزات موتورخانه واقع شوند و از سوی دیگر با نصب این مخزن در پشت بام از لوله کشی‌های اضافه در دیگر بخش‌های ساختمان پیشگیری به عمل خواهد آمد.
این در حالی است که منبع انبساط بسته باید در درون موتورخانه و یا محلی نزدیک به آن نصب شود. منبع انبساط بسته خود شامل دو دسته دیافراگمی و ساده است. از نوع دیافراگمی این تجهیزات در مواقعی استفاده می‌کنند که تاسیسات موتورخانه کوچک بوده و فشار و دمای آن هم معمولی تا نسبتاً بالا است.
در حالی که از نوع ساده منبع انبساط بسته برای تاسیسات با فشار و دمای بالا استفاده می‌کنند. در واقع این نوع منابع برای کاربرد در مراکز صنعتی و نیمه صنعتی گزینه‌ای مناسب به نظر می‌رسند.
منابع انبساط باز و بسته در کنار برخورداری از مزایا چند عیب عمده نیز دارند یکی از مهم ترین معایب منبع انبساط باز موتورخانه‌ها هوا گرفتن آن‌ها است. در چنین شرایطی باید به هواگیری از آن‌ها اقدام شود. هوا گرفتن این منابع در حالت معمول ناشی از عدم قرارگیری در ارتفاع مناسب است.
اگر این منبع در ارتفاع مناسب نصب نشود دو مشکل اساسی را به وجود خواهد آورد. یکی از مهم ترین این مشکلات این است که نمی‌تواند فشار مناسبی را به وجود آورد و مشکل دیگر آن است که احتمال دارد هوای موجود در منبع به خوبی تخلیه نشده و حباب‌های هوای زیادی در آب داخل لوله‌ها شکل بگیرند. پس هواگیری موتورخانه یکی از اقدامات ضروری در چنین شرایطی است.